Chương XIII

-Thầy làm tăng đã lâu chưa ?
Côi hỏi Bảo Hy, sau khi thị giả đưa ông tới.
-Tôi mới tu tháng trước.
Ông tăng mới biết Côi là cháu của trụ trì, ông quyết định săn sóc hết sức để trả ơn Pháp Hư.
-Thật sao ? Tôi tưởng thầy phải xuống tóc 10 năm rồi chứ ?
-Tôi già lắm sao ?
-Không, thầy chỉ chừng ba lăm, ba sáu.
-Thấy không, rõ ràng là ông thấy tôi già, tôi mới 26 tuổi thôi.
-Thật sao ? Thầy chỉ hơn tôi một tuổi, thầy có chắc là cha mẹ thầy quên vài năm chăng ? Có lẽ mẹ thầy nói thầy mới sinh khi thầy lên 10.
-Đừng nói vậy với người khác, ông không nói tốt được sao ? Không ai nói với tôi như thế.
-Đừng giận, tôi chỉ đùa thôi. Thầy là người lễ độ và uy nghi hơn các ông tăng mà tôi gặp.
-Tại sao ?
-Vì họ làm người ta nghi ngờ. Họ không để ý cử chỉ, lời nói hay tư tưởng. Một trong những người xấu là Lương Đả Thông. Ông ta say cả ngày lẫn đêm.
-Trụ trì của tu viện ấy không nói gì sao ?
-Không, vì trụ trì còn xấu hơn Lương Đả Thông nữa. Ông ta ít khi ở tu viện. Có người nói là ông ta ở với vợ. Và chỉ đến chùa 8 ngày trong một tháng, nhất là các ngày lễ.
-Ông ta là tăng, sao có vợ được?
-Tăng thật thì không, nhưng tăng giả thì có. Lương Đả Thông là một người nghiện rượu trước khi xuống tóc. Ông đi tu để cai rượu, nhưng ông không làm được. Còn vị trụ trì thì vài người thấy ông ở nhà vợ, tôi không bịa đâu.
-Sao mọi người không lột áo họ ? Hành vi của họ làm xấu Đạo.
-Đó là một chuyện dài, trụ trì là một người có quyền lực. Ông ta là một tên cướp trước khi xuống tóc. Một vài người định làm thế, nhưng một người bị giết. Họ biết chắc là trụ trì ra lệnh, nhưng không ai giám tố cáo, chuyện này ngưng ở đây.
-Thật đáng buồn !
-Cuối cùng mọi người từ chối bố thí cho chư tăng ở tu viện ấy.
-Tôi không đồng ý. Mặc dầu có vài ông tăng xấu, nhưng không phải là các tăng đều xấu. Nếu mọi người không cúng dường họ đã đánh mất dịp làm công quả.
-Thầy có ý gì ?
-Nếu ngưng bố thì, họ mất cơ hội sinh thiên. Tăng có tốt, xấu. Nếu bố thí cho tăng xấu không có nghĩa là ta sẽ xấu như ông ta.
-Thí dụ tôi cúng dường Lương Đả Thông 20 bat. Ông ta mua rượu hết, tôi có tội không ?
-Làm việc tốt với tâm trong sáng, thì dù chúng ta cho ai cũng kể là làm công đức. Giả sử ông tăng xin ông bố thí cho tu viện, ông tin ông ta và bố thí, thì ông được công đức ngay khi ông cho. Còn nếu ông tăng dùng tiền ấy để mua rượu thì ông ta bị tội, không phải là ông. Làm việc tốt sẽ tốt cho Đạo. Nếu mọi người đều nghĩ là các ông tăng đều xấu và không bố thí thì Đạo Phật làm sao tồn tại được ?
Chỉ sau một tháng, ông tăng mới đã có hiểu biết sâu xa về Đạo.
-Những gì ông nói có thể đúng ! Nhiều người đi tu không vì lòng tin. Vài đấng cha mẹ muốn con đi tu vì hạnh kiểm xấu của con họ. Vài kẻ giết người dùng áo cà sa để che dấu tội lỗi của họ. Bằng cách này tu viện trở thành chỗ ở cho kẻ xấu. Chó, mèo cũng bị bỏ ở tu viện.
-Nhưng dù họ có xấu lúc trước, thì sau khi xuống tóc rồi thì họ cũng trở thành tốt thôi. Đấy là may mắn của họ.
-Vâng, nhưng cũng tùy thuộc vào nhiều nhân duyên như hoàn cảnh, số phận của người ấy nữa.
-Và quan trọng nhất là người thầy. Nếu gặp thầy tốt sẽ có hy vọng trở thành người tốt. Tôi chẳng hạn, tôi gặp được Pháp Hư và tôi đã thay đổi. Nói thật lúc chưa gặp ông, tôi không phải là một người tốt. Ông là một người rất nghiêm khắc. Những ông tăng nào hành động xấu đều được mời đi chỗ khác.
-Ông nói ông vừa xuống tóc tháng trước, vậy là trong mùa kiết hạ sao ? Ông thật may đó, vì nhiều tu viện khác sẽ bảo ông phải chờ đến kỳ kiết hạ xong.
-Phải, Pháp Hư rất từ ái với tôi. Ông không coi trọng xuống tóc lúc nào, miễn là phải cẩn trọng. Người xuống tóc nhưng không thực hành tốt Thiền Minh Sát thì còn xấu hơn người thường chỉ tập một tuần lễ.
-Tôi cũng nghĩ vậy. Đó là lý do tại sao chú tôi muốn tôi và vị hôn thê của tôi tập. Những gì ông nói làm tôi hạnh phúc hơn. Nếu mọi người nói tôi không phải là một người hoàn chỉnh thì tôi sẽ giải thích cho họ.
-Thế nào là một người không hoàn chỉnh ?
-Ý tôi là một người không bao giờ trở thành một ông tăng. Lúc trước, tôi đã đi tu nhiều năm nhưng không trở thành một ông tăng. Nhiều người nói tôi là một người không hoàn chỉnh. Nhưng đôi khi tôi nghĩ tôi không chấp nhận lễ xuống tóc vì họ giết trâu bò để hành lễ. Họ cũng uống rượu và say sưa. Vài người cởi áo sau 15 ngày. Do đó họ mắc tội hơn là được công quả. Sau khi chết họ sẽ đi thẳng tới địa ngục.
-Khi tôi xuống tóc, Pháp Hư không cho giết trâu, bò.
-Vâng chú tôi, rất chân thực và nghiêm khắc. Ông không cho phép ca hát hay nhẩy múa vì tiếng ầm làm rộn người thực tập. Một lần tôi đến dự lễ xuống tóc của bạn tôi ở một tu viện mà tôi quên mất tên.
-Tên bạn ông hay tu viện ?
-Tên tu viện vì tên bạn tôi giống tên tôi.
-Và chuyện gì đã xẩy ra ở buổi lễ ?
-Xấu xa ! Họ đều say rượu và nhẩy múa ở giảng đường cả đêm không để ý đó là chỗ cấm.
-Có lẽ họ nghĩ là họ đã làm công quả. Nhiều Phật tử không hiểu Phật giáo. Tôi chỉ hiểu tôi thành một ông tăng.
-Tôi nghĩ đó là do tập quán thôi. Ông có nghĩ vài tập quán là sai lầm không ?
-Đúng vậy. Tôi không công nhận vài tập tục cho là của Phật giáo. Chẳng hạn uống rượu trong những hoạt động công quả. Trước đó các sư bảo phải giữ giới. Do đó, họ tạo tội thay vì làm công quả.
-Vâng khi họ giết trâu bò để làm lễ là họ đã phạm tội.
-Ông làm tăng tập sự bao lâu ?
-5 năm, từ 10 đến 15 tuổi.
-Và ông ở đây với trụ trì 5 năm ?
-Vâng.
-Và ông nhận được nhiều kiến thức từ trụ trì ? Ông Bổn nói ổng có nhiều thần thông ?
-Đúng đó. Nhưng ông không dạy ai. Vì ông nói thần thông là vô dụng vì không trừ được khổ. Sau khi gặp ông tăng trong rừng và học Thiền Minh Sát, ông từ bỏ thần thông.
-Và ông không bao giờ dùng nó ?
-Đôi khi, ông nói thần thông không phải là tri thức thật. Ông chỉ dùng nó khi nào cần. Ông dùng nó khi một người bị ma ám. Ông cũng đọc chú giúp đàn bà đẻ dễ. Ông thổi vào trái cây bảo người đàn bà chửa ăn và sau đó không có chuyện gì. Thật là kỳ diệu có phải không ?
-Ổng có thể tiên đoán ai sẽ là vợ phải không ?
-Phải. Trong trường hợp tôi, tôi không bao giờ nghĩ là mình sẽ là chồng của Cúc. Theo lời đoán của chú tôi. Tôi sẽ tình cờ gặp nàng. Ông có muốn nghe chuyện không ?
-Cứ kể đi, tôi nghe mà.
Côi sắp sửa kể thì Bảo Hy hỏi :
-Ông ném đồ ăn xuống sông có trái với luật nhà tu không ? Ông đã không tôn trọng vật người ta cúng dường.
-Chú tôi dạy nó tùy theo ý định của người tu. Chúng tôi không vứt đi, nhưng nuôi cá.
-Tôi đồng lòng với ổng, ổng thích sạch nên không ăn bẩn được.
-Lúc đó tôi rất ghét cô Cúc, tôi giận chú tôi nhiều ngày, tôi nghĩ là ông chọc giận tôi. Tôi bảo ông là ông tự mình cưới cô Cúc chứ tôi thì chẳng bao giờ cưới cô.
-Còn bây giờ ông có muốn là ổng cưới cô Cúc không ?
-Không. Người nào muốn cưới Cúc phải giết tôi trước đã. Ông có biết là cô Cúc bây giờ khác hẳn cô Cúc lúc trước ? Lúc nhỏ cô bẩn thỉu, nhưng nay cô xinh đẹp như tiên. Ông sẽ thấy cô trong chốc lát. Cô sẽ tới với sư nữ, và sau lễ tiếp nhận cô sẽ tập thiền một tuần ở khu sư nữ trong khi tôi ở với ông.
-Rồi tôi sẽ thấy vợ ông hay vợ Pháp Hư ai đẹp hơn ?
-Ý ông là sao ? Chú tôi có người đàn bà đặc biệt sao ? Không thể nào, tôi ở với ông 5 năm, tôi chẳng bao giờ nghe được chuyện ấy. Có lẽ chuyện xẩy ra sau khi tôi cởi áo ?
-Chuyện bí mật nên dừng ở đây, đừng bảo trụ trì không thì chết tôi.
-Tôi không nói, nhưng ông phải kể tôi nghe.
-Nhưng tôi đã hứa không nói, ông đừng làm tôi thất hứa chứ.
-Ông chọn nói với tôi hay tôi hỏi chú tôi.
-Tôi không có lựa chọn khác sao ?
-Không.
Ông tăng mới chắp hai tay trước ngực nói lớn :
-Trụ trì con xin lỗi đã thất hứa. Ông Côi ép con, chứ con không muốn vậy. Tất cả tội lỗi đều do ông Côi chịu.
-Sao ông nói thế ?
-Tôi đã bảo ông đó là một điều bí mật, nhưng ông muốn biết, do đó ông phải tội vì ép tôi nói.
-Tôi phải nói là ông người thật thà nhất mà tôi gặp, tuy chú tôi sáng lạn nhưng ông cũng không kém, hãy làm ơn kể đi.
-Tôi không kể vì không muốn ông phạm tội.
-Ông đi nhanh lên, không thì ông không có thì giờ kể.
Côi im lặng một lúc, ông không ngờ Bảo Hy nói thế.
-Tôi biết ông không thể kể vì chuyện đó không đúng. Ông tự cho là biết nhưng kỳ thực là chả biết gì cả.
Ông tưởng nói thế thì Bão Hy sẽ kể, nhưng Bảo Hy nói :
-Tôi rất mừng là ông nghĩ thế. Trong 5 năm ông ở với trụ trì ông có thấy một người đàn bà đẹp nào tới với ổng không ?
-Nhiều người tới, những gái già, các quả phụ, vài người đẹp còn thì xấu như ma.
-Ý ông là sao ?
-Tôi nói xấu. Chú tôi không chú ý tới họ. Đôi khi còn chỉ trích. Có một người có bằng tiến sĩ chuyên đến hỏi việc đời. Bà ta ăn mặc không đúng cách, như muốn rù quyến ông.
-Nếu tôi là ổng tôi sẽ cởi áo.
-Không ! Nếu là ông ông cũng không làm thế. Thật là kinh tởm hơn là hấp dẫn. Tôi không ngờ một người có ăn học lại làm vậy.
-Và trụ trì làm gì ?
-Mới đầu ông không nói gì, nhưng sau nhiều lần ông nói : Tôi biết đạo hữu nghĩ gì về tôi, nhưng đạo hữu không biết tôi nghĩ thế nào về đạo hữu. Nếu tôi muốn cởi áo thì tôi đã cởi áo từ lâu rồi vì người tôi thương còn đẹp hơn đạo hữu nhiều, vừa đẹp vừa hấp dẫn, lại tốt nữa. Nhưng tôi vẫn không động lòng. Dưới mắt tôi đạo hữu không là gì cả. Thật đáng thương một người có học mà hành xử như một kẻ vô học.
-Sao ông nhớ kỹ thế ? Có chắc là ông không bịa không ?
-Chắc chắn là không . Tôi bảo ông là tôi nhớ rõ ràng.
-Và bà này nói gì ?
-Bà ta có thể nói gì chứ ? Bà ta bỏ đi và không bao giờ trở lại. Ông có nghĩ là đàn bà khiến đàn ông cởi áo có tội không ?
-Khó nói lắm, nếu ông muốn biết thì hỏi trụ trì.
-Tôi không dám. Nhưng ông có đồng ý là đàn bà là quỷ trong đời sống tu hành không ?
-Vâng. Nhưng tại sao ông lại yêu cô Cúc khi cô trở nên một người đàn bà ?
-Chú tôi dạy : không có quỷ thì không tu tốt được. Tôi chỉ muốn tu cho tốt thôi.
Côi trả lời lớn và rõ ràng.